Kalistenika to sport siłowo-wytrzymałościowy z wykorzystaniem masy własnego ciała. Jej nazwa jest kompozycją dwóch wielkich wartości: siły (stgr. sthenos) i piękna (stgr. kallos). Ta forma rozwoju fizycznego była szeroko stosowana przez starożytnych Greków i Rzymian, a jednym z pierwszych świadectw dotyczących kalisteniki jest relacja Herodota, który podaje, że była ona stosowana przez Spartan podczas treningu przed nadchodzącą bitwą pod Termopilami. Rzymski historyk Liwiusz pisze, że ćwiczenia z masą własnego ciała były również wykorzystywane przez gladiatorów trenujących w ludi (obozach kondycyjnych). Po upadku starożytnych cywilizacji basenu śródziemnomorskiego, tego typu trening był wykorzystywany w obozach szkoleniowych armii Bliskiego Wschodu, skąd podczas wojen krzyżowych „powrócił” do Europy stając się znaczną częścią szkolenia giermków chcących zostać rycerzami.
W XIX wieku pruski dowódca wojskowy i nauczyciel Friedrich Ludwig Jahn opracował wiele rodzajów sprzętu do kalisteniki, takiego jak drążek czy poręcze równoległe, a dzięki jego działaniom powstała gimnastyka sportowa . W 1857 roku w Stanach Zjednoczonych Catherine Beecher napisała pracę Physiology and Calisthenics for Schools and Families, w której promowała takie ćwiczenia jako metodę doskonalenia własnych umiejętności, przeznaczoną głównie dla kobiet, lecz z czasem ćwiczenia stały się popularne wśród obu płci. W drugiej połowie XIX i początku XX wieku żyło wielu atletów i siłaczy, takich jak Arthur Saxon, Eugen Sandow, Doug Hepburn czy John Grimek, u których istotną rolę w budowaniu siły odegrały ćwiczenia z własną masą. Z czasem jednak kalistenika przekształciła się w gimnastykę. Ze względu na wzrost popularności siłowni w drugiej połowie XX wieku, w ogólnej świadomości przestała być uznawana za skuteczną metodę treningu, na rzecz metodyki kulturystycznej.
Podstawy treningu kalistenicznego
Jedną z największych zalet kalisteniki jest to, że nie potrzeba żadnego specjalistycznego sprzętu, ani wizyt na siłowni. Wyjątkiem może być drążek, który jest wykorzystywany przy wielu elementach treningu. Warto więc wybrać kalistenikę z powodu możliwości ćwiczenia gdziekolwiek, również na świeżym powietrzu.
Oczywiście kalistenika na siłowni nie jest złym rozwiązaniem – wszystko zależy od Twoich osobistych preferencji. Obecnie na siłowniach coraz częściej możemy zauważyć osoby, które wykonują elementy treningu kalenistycznego i świetnie im to idzie!
Możliwość uprawiania kalisteniki w dowolnym miejscu, niesie za sobą jeszcze jedną korzyść, a mianowicie oszczędności. Nie musisz wydawać pieniędzy na drogie karnety na siłownię lub na specjalistyczny sprzęt do ćwiczeń. Kolejna oszczędność to czas. Kalistenika nie wymaga długich dojazdów na basen lub na siłownię. Dzięki temu zyskujesz sporo czasu w ciągu dnia, szczególnie jeśli mieszkasz w dużym mieście.
Trening kalisteniczny pozwala na ogromną dowolność w wyborze ćwiczeń. Tak naprawdę ogranicza Cię jedynie wyobraźnia – możesz ćwiczyć wszędzie, wykorzystywać dowolne przeszkody, napotkane na drodze i komponować treningi w najbardziej rozmaity sposób.
Istnieje kilka podstawowych ćwiczeń, które wykonuje się w ramach treningu kalistenicznego:
- przysiady (wszystkie rodzaje, na przykład sumo lub na jednej nodze);
- pompki;
- brzuszki;
- mostki;
- stanie na rękach;
- podciąganie na drążku;
- muscle up;
- wyskoki;
- wykroki;
- unoszenia nóg;
Te ćwiczenia kalisteniczne to oczywiście nie wszystko. Możesz ćwiczyć z wykorzystaniem sprzętu lub w miejscach, na które można trafić w parkach. Znajdziesz tam drążki, drabinki, poręcze lub wieże kalisteniczne. Warto poszukać takiego miejsca w pobliżu domu, bo dzięki temu łatwiej urozmaicisz treningi, szczególnie na początku.
Szerokie możliwości treningowe pozwalają na ćwiczenie wszystkich partii ciała. Dzięki temu, Twój rozwój mięśniowy będzie przebiegał w sposób zrównoważony, a mięśnie będą rozwijały się równomiernie.
JAKIE EFEKTY PRZYNOSI KALISTENIKA?
Kalistenika harmonijnie rozwija wszystkie partie mięśniowe. Ćwicząc z obciążeniem własnego ciała, angażujesz bowiem do pracy wiele mięśni jednocześnie. Podczas treningu wzmacniasz więc nogi i pośladki, ramiona, klatkę piersiową, brzuch i plecy. W trakcie jednej jednostki treningowej możesz wykonać ćwiczenia całego ciała albo skupić się na konkretnej partii mięśniowej. Pełna dowolność!
Ćwiczenia kalisteniczne świetnie wpływają też na tzw. core, czyli mięśnie, które stanowią swoiste „rusztowanie” dla sylwetki, utrzymując ją w pozycji wyprostowanej. Im są mocniejsze, tym większe obciążenia wytrzymują. Jeśli więc po 8 godzinach pracy przy biurku czujesz, że jeszcze moment i Twój kręgosłup pęknie, rozkładaj matę, wskakuj w wygodny strój i zaczynaj trening. Ta forma aktywności poprawia też ogólną koordynację ruchową. Ćwiczenia kalisteniczne zbliżone są bowiem do naturalnych ruchów, które codziennie wykonujesz. Silne mięśnie i wzmocniony core sprawiają, że poruszasz się zwinniej, a także łatwiej zachowujesz równowagę i wyprostowaną postawę.
Kalistenika to trening bardzo intensywny i wymagający fizycznie. Jeśli zdecydujesz się na rozpoczęcie treningów, zadbaj również o prawidłową dietę. Odpowiednia podaż białka, tłuszczów i węglowodanów, regularne posiłki i pożywienie bogate w witaminy i składniki odżywcze pozwoli Ci na jeszcze większą wydajność i efektywność w trakcie ćwiczeń. Dbaj również o prawidłowe nawodnienie i odpowiednią ilość snu. Te proste zasady to absolutna konieczność, jeśli zależy Ci na zdrowiu i rozwoju treningowym.